درمان ریشه یا عصب کشی دندان چیست؟
درمان ریشه یک درمان برای تعمیر یا حفظ دندان های آلوده از آسیب های شدید است ؛این روش شامل حذف قسمت آسیب دیده دندان (پالپ)، تمیز کردن و ضد عفونی کردن دندان و سپس پر کردن و چسباندن (محکم) آن است. علل شایع بر پالپ دندان، ترک خوردن، حفره ی عمیق، درمان های تکراری بر روی دندان و یا آسیب (زخم) است و اصطلاح عصب کشی از تمیز کردن ریشه های اطراف دندان می آید.
چه وقتی به درمان ریشه دندان نیاز است؟
درمان ریشه فقط زمانی نیاز است که بافت نرم مرکز دندان که نامش پالپ است عفونی شده باشد در این حالت باید برای تشخیص عکس رادیولوژی از دندان خراب تهیه شود.
علایم ایجاد عفونت دندان در دهان شامل:
1- درد دندان هنگام میل کردن غذا یا نوشیدنی سرد و گرم
2- درد در زمان گاز گرفتن یا جویدن
3- لق شدن دندان و سیاه شدن دندان با پیشرفت عفونت ایجاد شده،
دندان دارای دو قسمت تاج و ریشه می باشد، تاج دارای قسمت بیرونی به نام مینا و یک قسمت درونی به نام عاج می باشد، درست در زیر عاج یک محظه ای وجود دارد که اطاق پالت نامیده می شود.
در پالپ عصب و عروق خونی از ریشه وارد آن می گردد، زمانی که اطاق پالپ در معرض عوامل میکروبی قرار نگیرد نیاز به درمان عصب نیست ولی چناچه پوسیدگی از سر مینا رد شود و به عاج برسد در این مواقع دندان ها نسبت به سرما و گرما حساس می شوند و دندان ها دچار درد شدیدی می شوند، انتهای ریشه دچار التهاب شده و چنان چه درمان صورت نپذیرد باعث از بین رفتن عصب می شود. وقتی که دندان به اصطلاح مرد و درمان نشود انتهای ریشه شروع به عفونت می کند همراه با آبسه است و درد آزار دهنده ای به وجود می آید. و اگر فرد همچنان برای درمان ریشه مراجعه نکند پویسدگی به قسمت (فورکا)ی دندان رسیده و دندان کشیدنی می شود. مراحل انجام عصب کشی دندان توسط یک متخصص درمان ریشه دندان معمولا نیازمند به یک یا دو جلسه است به دلیل دشوار بودن درمان و عفونی بودن کانال های دندان باید از دارو های تجویز شده پزشک معالج استفاده شود.
آیا درمان ریشه دندان درد دارد؟
معروف ترین شایعه در مورد درمان ریشه به درد آن مربوط می شود. امروزه با وجود بی حسی موضعی و تکنولوژی های جدیدی که زمان انجام درمان ریشه را کاهش داده اند، پروسه درمان ریشه دیگر دردناک نیست. تمامی مراحل تحت بی حسی موضعی و حتی در برخی کشور ها آرام بخشی هوشیارانه انجام می شود و شما روی یونیت (صندلی) دندانپزشکی دردی را احساس نمی کنید. درمان ریشه ترسی ندارد! اما می تواند 2 تا 3 روز بعد از درمان مخصوصا در دندان های خلفی بالای زنان میانسال کمی درد داشته باشدف که با تجویز ضد درد ها توسط دکتر بر طرف می شود. همواره شعار ما این است که با مراجعه زود هنگام و معاینه های مکرر می توان از درد های قبل و بعد درمان و هزینه هایی احتمالی جلوگیری کرد.
مراحل انجام درمان ریشه دندان
هنگام درمان ریشه، دندان پزشک بعد از برداشتن پوسیدگی ها یا نسج دندانی، به کانال هایی که داخل ریشه دندان قرار دارند، دسترسی پیدا می کند و ابتدا پالپوتومی صورت می گیرد یعنی با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم می شود. (تعداد کانال ها بستگی به دندان دارد مثلا دندان نیش تک کاناله است ولی دندان آسیا سه یا چهار کانال دارد)
کاری که دندان پزشک انجام می دهد، خارج کردن ریشه یک دندان، تمیز کردن و شکل دادن به فضای کانال و در نهایت پر کردن آن به منظور جلوگیری از نفوذ باکتری به این ناحیه و بازگشت باکتری ها به سیستم اعصاب دندان است. هدف از انجام این کار فراهم کردن امکان باقی ماندن دندان در دهان بدون وجود اعصاب زنده در آن است و به این ترتیب می توان از دندان درد احتمالی در هنگام جویدن غذا جلوگیری کرد و به منظور اهداف زیبایی، دندان را در محل خود در دهان حفظ نمود.
گاهی عمل درمان ریشه دندان زمان بر بوده و ممکن است درمان به جلسه دوم نیز کشیده شود اما زیاد بودن فاصله زمانی بین تخلیه مواد عفونی و پر کردن دندان شانس عفونت های بعدی را بالا می برد.
مراحل پس از درمان ریشه دندان
پروسه درمان ریشه چندان دشوار نیست و برای شما محدودیت ایجاد نمی کند. یک روز پس از درمان ریشه شما می توانید به زندگی و روال روزانه خود بازگردید. اما باید از جویدن مواد غذایی و خوراکی ها با دندان آسیب دیده که به تازگی آن را درمان ریشه کرده اید خودداری کنید.
چند روز پس از فرآیند درمان ریشه شما با دندانپزشک خود ملاقاتی خواهید داشت. دندانپزشک در این جلسه از دندان شما با کمک اشعه ایکس تصاویری تهیه خواهد کرد تا مطمئن شود عفونت روت کانال به طور کلی از بین رفته باشد. در این مرحله دندانپزشک، اقدام به پر کردن دائمی دندان شما خواهد کرد.
زمانی که دندان به صورت دائمی و کامل پر و بسته شد، در صورتی که تاج دندان ضعیف باشد یا احتمال آسیب دیدگی تاج دندان در آینده وجود داشته باشد از روکش های دندانی برای محافظت بیشتر از دندان استفاده می شود.
